Ngày 19/3/2024, đoàn công tác Bộ Y tế do TS. Nguyễn Lương Tâm, Cục phó Cục Y tế dự phòng làm trưởng đoàn đã có buổi kiểm tra, giám sát về công tác phòng, chống sốt rét tại huyện Khánh Vĩnh. Tham gia cùng đoàn công tác của Bộ Y tế còn có lãnh đạo, chuyên gia của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, Viện Sốt rét Ký sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn. Đoàn đã trực tiếp đến xã Khánh Phú (xã có ca mắc sốt rét cao nhất huyện Khánh Vĩnh) để nắm bắt tình hình về số ca mắc, việc triển khai các biện pháp phòng chống bệnh.
(Lãnh đạo UBND xã Khánh Phú báo cáo công tác phòng chống bệnh sốt rét tại địa phương)
Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn tỉnh ghi nhận 50 ca, đều tập trung ở huyện Khánh Vĩnh; có 8/15 xã của huyện ghi nhận có ca mắc. Trong đó, xã Khánh Phú có số ca mắc cao nhất với 22 ca, Khánh Thượng 13 ca, các xã còn lại dưới 10 ca.
Trước sự gia tăng mạnh ca mắc sốt rét (tăng gấp 16 lần so với cùng kỳ năm 2023), Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với UBND huyện Khánh Vĩnh,Trung tâm Y tế huyện để triển khai nhiều giải pháp quản lý, điều trị theo dõi, giám sát ổ bệnh; đẩy mạnh truyền thông, phun hóa chất tồn lưu cho các hộ dân, nhà rẫy ở các thôn có nguy cơ cao tại xã Khánh Đông, Khánh Thượng, Khánh Phú, với tổng số gần 1.660 lượt người được bảo vệ.
(màn có tẩm hóa chất tồn lưu cho người dân)
Đồng thời đã cấp phát 2.570 chiếc màn, 2.120 võng bọc màn có tẩm hóa chất tồn lưu cho người dân; Tổ chức 7 đợt lấy máu xét nghiệm sàng lọc cho gần 1.490 người, phát hiện có 3 trường hợp dương tính với ký sinh trùng sốt rét…
Qua điều tra, tất cả người mắc sốt rét ở huyện Khánh Vĩnh đều ở các thôn, xã gần khu vực bìa rừng, giáp rừng. Người mắc sốt rét chủ yếu là nam giới, có nghề nghiệp liên quan đến đi rừng, ngủ rẫy.
Tại buổi làm việc, lãnh đạo địa phương cho biết, khó khăn hiện nay trong công tác này là ý thức về các biện pháp phòng chống rốt rét của một số người dân còn chủ quan, nhất là việc lấy lam xét nghiệm tuân thủ ngủ màn, sử dụng màn, võng màn có tẩm hóa chất ; Quản lý dân di biến động còn hạn chế nhất là các đối tượng khai thác lâm sản, công nhân làm đường, các đối tượng từ nơi khác đến.
(Lãnh đạo TTYT huyện Khánh Vĩnh chia sẻ công tác phòng chống bệnh sốt rét trên địa bàn huyện)
Bệnh nhân mắc bệnh sốt rét thường không đến ngay cơ sở y tế khám mà đến các quầy thuốc tư nhân mua thuốc tự điều trị dẫn đến chuyển biến nặng. Đặc biệt, mầm bệnh sốt rét hiện vẫn đang tồn tại ở rừng rẫy, trong khi đó đời sống của người dân gắn liền với rừng rẫy nên rất khó khăn trong việc cắt được nguồn lây.
(Bà Ca Tông Thị Mến, Phó Chủ tịch UBND huyện)
Bà Ca Tông Thị Mến, Phó Chủ tịch UBND huyện Khánh Vĩnh cho biết, nguồn tài chính chi cho công tác phòng, chống bệnh sốt rét tại Khánh Vĩnh còn nhiều vướng mắc, chưa có hướng dẫn cụ thể trong việc chi cho công tác phòng chống bệnh.
TS.BS Hoàng Đình Cảnh, Viện trưởng Viện sốt rét- Ký sinh trùng- Côn trùng Trung ương (thành viên đoàn công tác Bộ Y tế) nhấn mạnh, Việt Nam đang hướng đến loại trừ bệnh sốt rét vào năm 2030, tiêu chuẩn để loại trừ là tất cả các tỉnh trong 3 năm liên tiếp không có ca sốt rét nội địa. Do đó, tỉnh Khánh Hòa phải quyết liệt trong công tác phòng chống bệnh sốt rét. Cụ thể, công tác chỉ đạo phải xuyên suốt từ tỉnh đến huyện, xã; Ban chỉ đạo phòng chống bệnh sốt rét phải phân công cụ thể nhiệm vụ cho từng người; đồng thời từng hộ dân phải ký cam kết đi rừng, ngủ rẫy về phải đi xét nghiệm, khi có dấu hiệu bệnh phải đến cơ sở y tế và phải ngủ màn đúng cách..
(TS. Nguyễn Lương Tâm, Cục phó Cục Y tế Dự phòng -Bộ Y tế kết luận và chỉ đạo tại buổi làm việc)
Kết luận tại buổi làm việc, TS. Nguyễn Lương Tâm, Cục phó Cục Y tế dự phòng đề nghị Sở Y tế nhanh chóng tham mưu UBND có kế hoạch loại trừ bệnh sốt rét đến năm 2030, trong đó huy động được hệ thống chính trị vào cuộc, giao trách nhiệm cho người đứng đầu từng địa phương, xây dựng cụ thể nguồn kinh phí thực hiện. Đồng thời, phối hợp với các đơn vị liên quan theo dõi sát diễn biến dịch, đánh giá lại hiệu quả các biện pháp đã triển khai; tiếp tục cấp phát màn, võng tẩm hóa chất và cho người đi rừng, ngủ rẫy và quản lý chặt đối tượng này; giám sát chỉ số véctơ để có chỉ số cảnh báo cho địa phương; thực hiện tốt công tác thu dung, điều trị, không để xảy ra ca tử vong.
TS. Nguyễn Lương Tâm giao Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương tổ chức các lớp tập huấn cho nhân viên y tế tỉnh Khánh Hoà về điều trị, lấy mẫu máu, xét nghiệm; triển khai nghiên cứu đặc điểm dịch tễ, yếu tố nguy cơ, dự báo…để đề xuất các biện pháp phòng chống hiệu quả. Cử cán bộm chuyên gia tăng cường hỗ trợ cho địa phương có diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch sốt rét.
Lâm Quyên