Theo báo cáo của Cục Y tế Dự phòng Bộ Y tế, khảo sát năm 2015 tại Việt Nam có tới 77% nam giới và 11% nữ giới có uống rượu, bia trong 30 ngày qua. Tỷ lệ người uống rượu, bia của Việt Nam tăng nhanh qua các năm ở cả hai giới.
Báo cáo nêu rõ, gần một nửa nam giới trưởng thành đã uống rượu, bia ở mức nguy hại, nam giới có tỷ lệ tăng nhanh qua các năm.
Tác hại của chất cồn (ethanol) trong rượu, bia gây ra không phụ thuộc đó là bia hay rượu; không có ngưỡng nào là an toàn; tác động của cồn phụ thuộc vào đặc tính sinh học của mỗi cá nhân. Rượu, bia là nguyên nhân gián tiếp của 200 loại bệnh tật, chấn thương và là nguyên nhân trực tiếp của ít nhất 30 bệnh có trong danh mục ICD-10.
Rượu, bia có tác hại ảnh hưởng đến rối loạn tâm thần, hội chứng cai rượu; động kinh; trầm cảm; lo âu; làm giảm khả năng tư duy, học tập ở trẻ em học sinh. Đối với ung thư gây ra các loại ung thư khoang miệng, họng, thanh quản, thực quản, đại trực tràng, gan, ung thư vú. Đối với tim mạch, rượu, bia gây gia tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ, làm trầm trọng bệnh tăng huyết áp, gia tăng nguy cơ mắc bệnh hoặc làm bệnh đái tháo đường nặng thêm nếu uống nhiều. Rượu, bia tác động đến bào thai làm trẻ sinh ra bị dị dạng, chậm phát triển, tổn thương hệ thần kinh.
Đối với hệ tiêu hóa, rượu, bia gây tổn thương gan, xơ gan, làm nặng thêm tổn thương do bệnh viêm gan C, viêm tụy cấp tính, mạn tính. Rượu, bia làm suy giảm miễn dịch, tăng nguy cơ mắc viêm phổi, bệnh lao, HIV. Rượu, bia gây ra những hành vi nguy cơ, quan hệ tình dục không an toàn, tai nạn thương tích, bạo lực, tự tử…
Các chuyên gia y tế công cộng lưu ý nhóm đối tượng thanh thiếu niên, đây là nhóm đối tượng có giai đoạn chuyển tiếp đến độ tuổi trưởng thành đang phát triển về thể chất, tinh thần. Ở giai đoạn này các em đang hình thành các thói quen, hành vi nhạy cảm với tác động của chất cồn, khó kiểm soát cảm xúc, hành động. Rượu, bia tác động đến cấp phân tử, cấp tế bào, ảnh hưởng quá trình hình thành, phát triển của não làm người sử dụng giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung, ảnh hưởng đến khả năng tập trung, tư duy não bộ. Sử dụng rượu, bia ở trẻ em gây nguy cơ ngộ độc; đột tử; tai nạn giao thông; hành vi bạo lực; phạm tội; sử dụng thuốc lá, ma túy; tự tử; rối loạn tâm thần; quan hệ tình dục không an toàn; nghiện rượu; suy giảm miễn dịch, ảnh hưởng phát triển thể chất, ảnh hưởng trí tuệ, công việc học tập, ảnh hưởng đến gan, gây xơ gan, viêm tụy; mắc các bệnh mạn tính khi đến tuổi trưởng thành; rối loạn dậy thì, ảnh hưởng chức năng sinh sản của các em về sau.
Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia nghiêm cấm người chưa đủ 18 tuổi uống rượu, bia; nghiêm cấm bán, cung cấp, khuyến mãi rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi. Nghiêm cấm sử dụng lao động là người chưa đủ 18 tuổi trực tiếp tham gia vào việc sản xuất, mua, bán rượu, bia.
Tổ chức Y tế thế giới báo cáo, không có mức độ uống rượu, bia nào là an toàn. Để giảm thiểu nguy cơ, người bình thường không nên uống quá 2 đơn vị cồn/ngày đối với nam, 1 đơn vị cồn/ngày đối với nữ và không uống quá 5 ngày/tuần.
Uống rượu, bia ở mức có hại làm gia tăng các bệnh mạn tính, ung thư, tim mạch, nguy cơ chấn thương, bạo lực. Ở mức nguy hại gây tổn thương cấp tính, lâu dài về thể chất, tổn thương gan, bệnh tim mạch, tai biến mạch máu não, trầm cảm, loạn thần.
Nghiện rượu, bia là tình trạng lệ thuộc vào rượu, bia, đặc trưng sự thèm muốn, mất kiểm soát, tăng mức độ dung nạp. Nghiện rượu, bia là bệnh lý thuộc nhóm bệnh tâm thần trong bảng phân loại bệnh tật quốc tế ICD-10.
Hiện nay rượu tự nấu, tự pha chế phổ biến; tuổi uống rượu, bia trẻ hóa; những tác hại nhìn thấy của rượu, bia chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.
Bộ Y tế khuyến cáo, người dân cần tuân thủ Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia (Luật số 44/2019/QH14). Cộng đồng, người dân hạn chế uống rượu, bia; không sử dụng rượu, bia trong các trường hợp: điều khiển cơ giới, vận hành máy móc, đang có thai, đang cho con bú, đang điều trị thuốc hoặc có bệnh lý mà rượu, bia làm cho bệnh nặng thêm.
Người dân không uống rượu, bia không rõ nguồn gốc. Ở người chưa đủ 18 tuổi không uống rượu, bia. Lưu ý, 1 đơn vị cồn tương đương 10g cồn nguyên chất tức tương đương với 3/4 chai/lon bia 330ml 5%, 01 cốc bia hơi 330ml, 1 ly rượu vang 100ml (13,5%), 1 chén nhỏ rượu mạnh 30ml (40%)./.
Hồng Hoa